Okresy warunkowe w angielskim to specjalne konstrukcje językowe, które pozwalają na wyrażanie hipotetycznych sytuacji lub wydarzeń, które mogą mieć miejsce w zależności od określonych warunków. W języku angielskim istnieją cztery okresy warunkowe: zero conditional, first conditional, second conditional i third conditional. Każdy z tych okresów służy do przekazywania różnych stopni prawdopodobieństwa lub pewności w odniesieniu do hipotetycznej sytuacji.
Spis treści
Cztery okresy warunkowe w angielskim
Zerowy okres warunkowy
Zero Conditional służy do opisywania sytuacji, które zawsze występują wtedy, gdy zachodzi określony warunek. Używamy go, kiedy chcemy wyrazić prawidłowość zachodzącą w konkretnej sytuacji. Jest to konstrukcja złożona z czasu teraźniejszego prostego w zdaniu warunkowym oraz czasu teraźniejszego prostego w zdaniu wynikowym. Zero conditional używany jest, gdy mówimy o sytuacjach, które są uniwersalne, np. prawa fizyki, obowiązki, czy zwyczaje.
Budowa:
- If + Present Simple, + podmiot + Present Simple
Przykłady:
- If you heat ice, it melts. (Jeśli podgrzejesz lód, się roztopi.)
- If you don’t brush your teeth, they will become dirty. (Jeśli nie umyjesz zębów, staną się brudne.)
- If the train is delayed, I miss my connection. (Jeśli pociąg się spóźni, przegapię połączenie.)
- If you eat too much, you gain weight. (Jeśli jesz za dużo, przytyjesz.)
- If you mix red and yellow, you get orange. (Jeśli zmieszasz czerwony i żółty, otrzymasz pomarańczowy kolor.)
Pierwszy okres warunkowy
First Conditional (pierwszy okres warunkowy) używany jest do wyrażenia prawdopodobnego lub możliwego scenariusza, który może się zdarzyć w przyszłości, jeśli warunek zostanie spełniony. Używamy go, kiedy chcemy wyrazić nadzieję lub plan na przyszłość. Jest to konstrukcja złożona z czasu przyszłego prostego z will/can/may w zdaniu wynikowym oraz czasu teraźniejszego prostego w zdaniu warunkowym. First conditional używany jest, gdy mówimy o sytuacjach możliwych do zaistnienia.
Budowa:
- If + Present Simple, + Future Simple
Przykłady:
- If it rains tomorrow, I will stay at home. (Jeśli jutro będzie padać, zostanę w domu.)
- If I pass the exam, I will celebrate. (Jeśli zdam egzamin, będę świętować.)
- If you don’t eat breakfast, you will feel hungry. (Jeśli nie zjesz śniadania, będziesz głodny.)
- If you work hard, you will succeed. (Jeśli ciężko pracujesz, osiągniesz sukces.)
- If you save money, you can buy a car. (Jeśli zaoszczędzisz pieniądze, będziesz mógł kupić samochód.)
Drugi okres warunkowy
Second conditional służy do opisywania hipotetycznych scenariuszy, które są mało prawdopodobne lub niemożliwe do zrealizowania. Używamy go, kiedy mówimy o hipotetycznych sytuacjach, które mogą się zdarzyć w przyszłości, ale jest mało prawdopodobne, żeby rzeczywiście się wydarzyły.
Budowa:
- If + Past Simple + podmiot + would/could/might + bezokolicznik
Przykłady:
- If I were rich, I would travel the world. (Gdybym był bogaty, podróżowałbym po świecie.)
- If I had more free time, I would learn a new language. (Gdybym miał więcej wolnego czasu, nauczyłbym się nowego języka.)
- If it weren’t so cold, we could go for a walk. (Gdyby nie było tak zimno, moglibyśmy pójść na spacer.)
- If I could fly, I would visit my family more often. (Gdybym umiał latać, odwiedzałbym moją rodzinę częściej.)
- If I won the lottery, I would buy a house. (Gdybym wygrał w loterii, kupiłbym dom.)
Trzeci okres warunkowy
Third Conditional służy do opisywania hipotetycznych scenariuszy, które nie mają szansy na spełnienie, ponieważ dotyczą wydarzeń, które już się wydarzyły, a my teraz tylko spekulujemy, co by się stało, gdyby było inaczej.
Budowa:
- If + Past Perfect + podmiot + would/could/might + have + III forma/-ed
Przykłady:
- If I had studied harder, I would have passed the exam. (Gdybym uczył się pilniej, zdałbym egzamin.)
- If we had left earlier, we wouldn’t have missed the train. (Gdybyśmy wyszli wcześniej, nie przegapilibyśmy pociągu.)
- If she had saved some money, she could have gone on vacation. (Gdyby zaoszczędziła trochę pieniędzy, mogłaby pojechać na wakacje.)
- If they had met earlier, they would have fallen in love. (Gdyby spotkali się wcześniej, zakochaliby się.)
- If he had taken the job offer, he would have earned more money. (Gdyby przyjął ofertę pracy, zarabiałby więcej pieniędzy.)
Mieszany tryb warunkowy w angielskim
Istnieje także tzw. mixed conditional (mieszany okres warunkowy), który łączy w sobie elementy dwóch różnych okresów warunkowych. W mixed conditional, warunek odnosi się do przeszłości, a jego konsekwencja dotyczy przyszłości. Jest to używane, gdy chcemy opisać sytuację, która zaczęła się w przeszłości i trwa nadal, lub gdy chcemy opisać wpływ przeszłych wydarzeń na teraźniejszość.
W mieszanym trybie warunkowym, używamy czasu przeszłego prostego w zdaniu warunkowym oraz czasu teraźniejszego prostego lub czasu przeszłego w zdaniu wynikowym. Czas przeszły prosty w zdaniu warunkowym wskazuje na to, że warunek nie został spełniony, natomiast czas teraźniejszy prosty lub czas przeszły w zdaniu wynikowym opisuje konsekwencje tego, co się stało w przeszłości.
Budowa mixed conditional (II/III okres warunkowy):
- If + Past Simple + would have + III forma/-ed
Budowa mixed conditional (III/II okres warunkowy):
- If + Past Perfect + woukd + bezokolicznik
Przykłady:
- If I had taken the train instead of the bus yesterday, I would be at home by now. (Gdybym wczoraj jechał pociągiem zamiast autobusem, już byłbym teraz w domu.)
- If we had invested in that company years ago, we would be millionaires today. (Gdybyśmy zainwestowali w tamtą firmę lata temu, bylibyśmy dzisiaj milionerami.)
- If she had gone to bed earlier last night, she wouldn’t be so tired today. (Gdyby poszła spać wcześniej wczoraj wieczorem, nie byłaby dzisiaj tak zmęczona.)
- If they had arrived on time, we wouldn’t be waiting for them now. (Gdyby przyszli na czas, nie czekalibyśmy na nich teraz.)
- If I had learned Spanish when I was younger, I could speak it fluently now. (Gdybym nauczył się hiszpańskiego gdy byłem młodszy, teraz mógłbym mówić nim płynnie.)
Podsumowanie
Okresy warunkowe w angielskim są ważnym elementem językowym, który pozwala nam na wyrażanie różnych stopni prawdopodobieństwa lub pewności w odniesieniu do hipotetycznej sytuacji. Zero conditional używany jest, gdy mówimy o sytuacjach uniwersalnych, które zawsze zachodzą w konkretnych warunkach. First conditional służy do wyrażania prawdopodobnego lub możliwego scenariusza, który może mieć miejsce w przyszłości, jeśli warunek zostanie spełniony. Second conditional używany jest, gdy mówimy o hipotetycznych sytuacjach, które są mało prawdopodobne lub niemożliwe do zrealizowania. Natomiast third conditional służy do opisywania hipotetycznych scenariuszy, które nie mają szansy na spełnienie, ponieważ dotyczą wydarzeń, które już się wydarzyły.